Η Γιόγκα της Καρδιάς

Η πρακτική των Άσανας συχνά επικεντρώνεται στην ανατομία και την ευθυγράμμιση, που αποτελούν σημαντικά στοιχεία.

Ωστόσο, εκτελώντας τις Άσανας με ρυθμική αναπνοή μπορούμε να επηρεάσουμε τη λειτουργία της καρδιάς και, ως εκ τούτου, τη λειτουργία του αυτόνομου νευρικού συστήματος.

Στα παρακάτω βίντεο φορούσα έναν ειδικό αισθητήρα στον θώρακα, ο οποίος μέτραγε τη μεταβλητότητα του καρδιακού ρυθμού (Heart Rate Variability – HRV, βλ. περιγραφή παρακάτω).

Η κόκκινη καρδιά δείχνει τους καρδιακούς παλμούς κα η κίτρινη την HRV. Το διάγραμμα δείχνει πως μεταβάλλεται η HRV.

Παρατηρείστε το διάγραμμα της HRV όταν η αναπνοή γίνεται ρυθμική.

Πάρσβα Ουτάνα άσανα με ρυθμική αναπνοή

Σίρσα άσανα με ρυθμική αναπνοή

Σαρβάνγκα άσανα με ρυθμική αναπνοή

Άρντα Μπάντα Πάτμα άσανα με ρυθμική αναπνοή

Μεταβλητότητα Καρδιακού Ρυθμού

Heart Rate Variability (HRV)

Τι είναι λοιπόν η Μεταβλητότητα Καρδιακού Ρυθμού;

Φυσιολογικά ο ρυθμός της καρδιάς επιταχύνει στην εισπνοή και επιβραδύνει στην εκπνοή (Αναπνευστική αρρυθμία – Sinus Arrhythmia).

Η μεταβλητότητα καρδιακού παλμού (HRV) είναι η χρονική διακύμανση των καρδιακών παλμών.


Ελέγχεται από το αυτόνομο νευρικό σύστημα (ANΣ).
Το ΑΝΣ λειτουργεί ανεξάρτητα από την επιθυμία μας και ρυθμίζει, μεταξύ άλλων:

  • τον καρδιακό ρυθμό
  • την αρτηριακή πίεση
  • την αναπνοή
  • την πέψη

Ο εγκέφαλος επεξεργάζεται συνεχώς πληροφορίες σε μια περιοχή που ονομάζεται υποθάλαμος. Ο υποθάλαμος, μέσω του ANΣ, στέλνει σήματα στο υπόλοιπο σώμα είτε για να τονώσει, είτε για να χαλαρώσει διαφορετικές λειτουργίες
Εάν έχουμε συχνά άγχος, κακό ύπνο, ανθυγιεινή διατροφή, έλλειψη σωματικής άσκησης, η ισορροπία αυτή μπορεί να διαταραχθεί
Η HRV είναι ένας ενδιαφέρον και μη επεμβατικός τρόπος για τον εντοπισμό αυτών των ανισορροπιών ANΣ.
Εάν το σύστημα ενός ατόμου είναι σε κατάσταση πάλης- φυγής, η διαφορά μεταξύ των καρδιακών παλμών είναι χαμηλή.
Εάν κάποιος είναι σε μια πιο χαλαρή κατάσταση, η διαφορά μεταξύ των παλμών είναι υψηλή.
Με άλλα λόγια, όσο πιο υγιές είναι το ΑΝΣ τόσο πιο γρήγορα μπορείτε να αλλάζετε ταχύτητες, έχετε δηλαδή μεγαλύτερη ανθεκτικότητα και συναισθηματική ευελιξία.
Οι άνθρωποι που έχουν υψηλό HRV μπορεί να έχουν μεγαλύτερη καρδιαγγειακή ικανότητα και να είναι πιο ανθεκτικοί στο στρες.
Η HRV αλλάζει με:

  • διαλογισμό
  • ύπνο
  • σωματική δραστηριότητα

Είναι ένα μέτρο καρδιαγγειακής ευελιξίας.
Η απώλεια ευελιξίας σημαίνει ένα εύθραυστο σύστημα που δεν μπορεί να προσαρμοστεί στο φυσιολογικό στρες. Και ένα εύθραυστο σύστημα είναι πιθανό να σπάσει.

ΡΥΘΜΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ

Ένας από τους κύριους λόγους που χάνουμε ενέργεια είναι μέσω της χαοτικής αναπνοής, με τον ίδιο τρόπο που χρησιμοποιούμε περισσότερα καύσιμα οδηγώντας μέσα στην πόλη από ότι όταν οδηγούμε στην Εθνική Οδό.
Όταν η αναπνοή μας είναι χαοτική χρησιμοποιούμε πολύ περισσότερη ενέργεια. Η ρυθμική αναπνοή είναι σαν να οδηγείς σε αυτοκινητόδρομο. Ταξιδεύουμε περισσότερο χρησιμοποιώντας λιγότερα καύσιμα και έχουμε λιγότερη καταπόνηση και φθορά στο σύστημά μας. Έτσι νιώθουμε νεότεροι.
Η ρυθμική αναπνοή (ισόχρονη η εισπνοή με την εκπνοή) είναι ο πιο γρήγορος και εύκολος τρόπος για να σταθεροποιήσουμε τη φυσιολογία μας και να βελτιστοποιήσουμε την απόδοση μας.
Σκεφτείτε το εξής: όταν ξαφνιάζεστε ή σοκάρεστε, τι συμβαίνει; όταν θυμώνετε τι συμβαίνει; όταν είστε χαλαροί τι συμβαίνει; η αναπνοή σας αμέσως και συνεχώς επηρεάζεται από οτιδήποτε συμβαίνει γύρω σας μέσα και έξω.
Για να βιώσετε αρνητικά συναισθήματα και καταστάσεις πρέπει να χάσετε τον έλεγχο της αναπνοής σας. Για παράδειγμα ο πανικός απαιτεί το άτομο να αναπνέει γρήγορα χαοτικά και ρηχά. Το πρώτο πράγμα που χάνουμε σε μία δύσκολη κατάσταση είναι η ικανότητά μας να αναπνέουμε κανονικά ως αποτέλεσμα αυτού που συμβαίνει. Η αναπνοή μας γίνεται χαοτική ανακατεύοντας τα πάντα, από το πώς αισθανόμαστε το πώς σκεφτόμαστε τι κάνουμε και τελικά τη συμπεριφορά μας και τα αποτελέσματά μας.
Η ρυθμική αναπνοή κάνει το ρυθμό της καρδιάς να μεταβάλλεται με ένα δυναμικά σταθερό τρόπο. Έτσι η δύναμη που παράγει η καρδιά αυξάνει και αυτό οδηγεί και τα άλλα βιολογικά συστήματα να συγχρονιστούν με την καρδιά προκαλώντας φυσιολογικό συντονισμό.
Ο πιο απλός τρόπος για να το καταλάβουμε αυτό είναι να φανταστούμε ότι το σώμα μας είναι μία ορχήστρα. Η καρδιά είναι στα έγχορδα της ορχήστρας. Μέσα στα έγχορδα είναι το βιολί, η βιόλα, το τσέλο, το μπάσο κ.τ.λ. Το ηλεκτρικό σήμα που παράγει η καρδιά είναι σαν το πρώτο βιολί.
Με τη ρυθμική αναπνοή το ηλεκτρικό σήμα που παράγει η καρδιά δημιουργεί ένα ισοδύναμο με μία αρμονική νότα αντί ένα χαοτικό θόρυβο. Αυτό το δυνατό ομαλό σήμα από την καρδιά αρχίζει να συγχρονίζει τα σήματα από τα υπόλοιπα όργανα του σώματος, απελευθερώνοντας έτσι πολύ περισσότερη δύναμη. Λόγω αυτού του συγχρονισμού μέσω της αναπνοής μας είναι πολύ ευκολότερο για τα άλλα μέρη της ορχήστρας – πνεύμονες νεφρά εγκέφαλος – να παίξουν τις δικές τους νότες έτσι ώστε όλο το σύστημα να παίζει μία σειρά από νότες που δημιουργεί μία πιο ισορροπημένη και αρμονική μελωδία και αυτή οδηγεί σε συναισθηματική ισορροπία. Το μήνυμα που φτάνει από το σώμα στο νου είναι ότι όλα πάνε καλά.

Έτσι όταν είσαστε κάτω από πίεση αυτό που βασικά συμβαίνει είναι ότι η μεταβλητότητα καρδιακού παλμού HRV (βλ. παρακάτω) γίνεται χαοτική.

Καρδιακό σήμα HRV με χαοτική αναπνοή

Ο εγκέφαλος δέχεται σήμα από την καρδιά μέσω του νευρικού συστήματος που κάτω από πίεση είναι εντελώς χαοτικό.
Η συνέπεια αυτού του χαοτικού σήματος είναι ότι σβήνει στην κυριολεξία τους μετωπιαίους λοβούς του εγκεφάλου. Είναι σαν να έχετε κάνει λοβοτομή στον εαυτό σας. Βάζεις κάποιον υπό πίεση, είτε το περιμένει είτε όχι, μπορεί να μοιάζει ότι έχει τον έλεγχο. Στην πραγματικότητα, δεν τον έχει. Υπό πίεση, ο εγκέφαλος κλείνει και δεν μπορεί να εκτελέσει ούτε τις πιο απλές εργασίες. Αυτό συμβαίνει σε όλους όταν είστε υπό πίεση.
Με τη ρυθμική αναπνοή μπορείτε να πάρετε τον έλεγχο αυτού του φυσιολογικού επιπέδου και να μεταβείτε από ένα χαοτικό σήμα σε αυτό που ονομάζεται «καρδιακή συνοχή».

Καρδιακό σήμα HRV με ρυθμική αναπνοή

Σε καρδιακή συνοχή, ο καρδιακός ρυθμός σας είναι ομαλός, ρυθμικός και προβλέψιμος. Και όταν η καρδιά σας πάλλεται ομαλά, ρυθμικά και προβλέψιμα, το μυαλό σας συγχρονίζεται και όλα γίνονται ευκολότερα. Όταν είστε σε συνοχή, δε γίνεται εσωτερική μάχη ανάμεσα στις σκέψεις σας και τα συναισθήματά σας. Το μυαλό και το σώμα σας συμφωνούν. Μπορείτε να παραμένετε ψύχραιμοι και συγκεντρωμένοι κάτω από όλες τις συνθήκες.

Το σώμα σας επιβραδύνει την απελευθέρωση της ορμόνης κορτιζόλης και αυξάνει την απελευθέρωση της ορμόνης της ευτυχίας DHEA (Δεϋδροεπιανδροστερόνη). Αν δεν απελευθερώσετε κορτιζόλη, δεν αισθάνεστε άγχος. Και αν απελευθερώσετε την DHEA, αισθάνεστε θετικά συναισθήματα όπως ευγνωμοσύνη και εσωτερική ισορροπία και το αντίστροφο.
Αυτό που υποστηρίζει τη λειτουργία του εγκεφάλου είναι η ικανότητα δημιουργίας ενός συνεκτικού σήματος όπου η διακύμανση είναι ομαλά μεταβαλλόμενη σε αντίθεση με την χαοτική διακύμανση.
Αυτό είναι το μυστικό της υψηλής απόδοσης!

ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΡΥΘΜΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ
Απλά εστιάστε στα εξής:

  • Να είναι ρυθμική. Το πιο σημαντικό είναι ο ρυθμός. Πρώτα πρέπει να ρυθμίσετε την αναπνοή, ώστε να υπάρχει σταθερή αναλογία μεταξύ της εισπνοής και της εκπνοής. Έτσι, για παράδειγμα, μπορεί να θέλετε να εισπνέετε μετρώντας έως το τέσσερα και στη συνέχεια να εκπνέετε μετρώντας έως το έξι, στη συνέχεια, επαναλαμβάνετε. Το μόνο που έχει σημασία είναι ότι οποιαδήποτε αναλογία επιλέξετε να τη διατηρείτε σταθερά – τρία εισπνοή, τρία εκπνοή ή τέσσερα εισπνοή, έξι εκπνοή ή πέντε εισπνοή, πέντε εκπνοή.
  • Να είναι ομαλή με ομοιόμορφη ροή εισπνοής – εκπνοής, χωρίς διακοπές.
  • Να είστε συγκεντρωμένοι στο κέντρο της καρδιάς. Όταν υπάρχει πολύ θόρυβος μέσα στο κεφάλι μας και παλεύουμε να ξανακερδίσουμε τον έλεγχο, η μετακίνηση της προσοχής μας μακριά από όλο το θόρυβο, μέσα στο σώμα μας και ειδικά στην καρδιά είναι ευεργετική, επειδή στην καρδιά βιώνουμε μια θετική συναισθηματική κατάσταση. Λέμε π.χ “λατρεύω τη γυναίκα μου με όλη μου την καρδιά”.

ΟΦΕΛΗ ΡΥΘΜΙΚΗΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ

  • Βελτιώνει την ανθεκτικότητα στα εξωτερικά ερεθίσματα, όπως για παράδειγμα το στρες.
  • Βελτιώνει την καρδιαγγειακή ικανότητα.
  • Αυξάνει την HRV
  • Εξισορροπεί τη λειτουργία του ΑΝΣ.
  • Βελτιώνει τη συγκέντρωση.

ΑΣΚΗΣΗ

3 ΛΕΠΤΑ ΡΥΘΜΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ

Εισπνοή 4 δευτ. : Εκπνοή 6 δευτ.

και στη συνέχεια για 1 έως 2 λεπτά φέρτε στη σκέψη σας μία στιγμή που αισθανθήκατε ευγνωμοσύνη η μία χαρούμενη στιγμή με φίλους ή συγγενείς.

Εκπαίδευση Δασκάλων Γιόγκα 200 Ωρών
Συνδυάζοντας την αυθεντική παράδοση με την επιστήμη.

On-line, Δια Ζώσης, Private

Πληροφορίες/ Εγγραφή
Εκπαίδευση Δασκάλων Γιόγκα 300 Ωρών

Εμβαθύνετε στην Πρακτική, Εξελίξτε την Καριέρα σας

On-line και Private

Πληροφορίες - Εγγραφή
Previous slide
Next slide